KNOWLEDGE

ตู้ปลอดเชื้อ (Biological Safety Cabinets)

ตู้ปลอดเชื้อ Biological Safety Cabinet (BSC) บางครั้งก็เรียก Biohazard Hood , Biohazard Safety Cabinet, Microbiological Safety Cabinet เป็นอุปกรณ์ สำคัญสำหรับการทำงานกับ Biohazard ใน BSL2-4 ใช้เป็นพื้นที่สำหรับทำงานกับ Biohazard โดยตรง อากาศที่ไหลเวียนอยู่ภายในตู้จะมาจากอากาศจากภายนอกตู้ (Room Air) ที่ถูกดูดเข้าทางด้านหน้าตู้ ไหลผ่านตัวผู้ปฏิบัติงานที่นั่งอยู่หน้าตู้เข้าไป

ส่วนอากาศที่ถ่ายเทออกสู่ภายนอกตู้จะถูกกรองผ่าน Hepa Filter ที่สามารถดักจับอนุภาคที่มีขนาดเล็กถึง 0.3 ไมครอน (เศษหนึ่งส่วนล้านของเมตร) ได้ถึง 99.97% ซึ่งไม่มีจุลชีพใด ๆ เท่าที่รู้จักสามารถผ่านไปได้ อากาศที่ผ่าน Hepa Filter จึงสะอาด มีตู้ปลอดเชื้ออีกสองชนิดที่ได้ยินกันบ่อย ๆ คือ Horizontal Laminar Air Flow และ Vertical Laminar Air Flow ทั้งสองอย่างนี้ไม่เป็น Biological Safety Cabinet เพราะอากาศที่ไหลผ่านพื้นที่ทำงานในตู้จะไหลเข้าหาผู้ปฏิบัติงานโดยตรง ทำให้ไม่สามารถใช้ทำงานกับ Biohazard ได้ จึงเหมาะสมที่จะใช้กับงานอย่างอื่นที่ไม่เป็นอันตรายกับคน เช่น งานเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช

ตู้ BSCs มีด้วยกัน 3 แบบ คือ (Class I – III)

BSC Class I : อากาศที่ไหลเข้าสู่ภายในตู้จะไหลเวียนอยู่เหนือพื้นที่ทำงาน และถูกกรองผ่าน Hepa Filter ก่อนจะออกสู่ภายนอก กลับเข้าสู่
อากาศภายในห้องปฏิบัติการอีกครั้ง อากาศที่ไหลผ่านพื้นที่ทำงานจึงอาจจะไม่สะอาด อาจทำให้งานเกิดการปนเปื้อน (Contaminate)
จากเชื้อภายนอกตู้ได้ เรียกว่า ”ป้องกันคน แต่ไม่ป้องกันงาน“

BSC Class II : อากาศจากภายนอกจะไม่ผ่านพื้นที่ทำงานโดยตรงแต่จะถูกกรองผ่าน Hepa Filter ก่อน อากาศที่ผ่านการกรองแล้วส่วนหนึ่ง
จะไหลย้อนพ่นลงสู่พื้นที่ปฏิบัติงาน อีกส่วนจะปล่อยออกภายนอกตู้ อากาศที่ไหลผ่านพื้นที่ทำงานจึงเป็นอากาศที่สะอาด
แบบนี้เรียกว่า ”ป้องกันทั้งคนและงาน“

BSC Class III : เป็นตู้ปิด ด้านหน้าตู้จะเป็นช่องให้สอดมือเข้าไปในถุงมือที่จะเชื่อมติดอยู่กับผนังตู้ด้านใน อากาศภายนอกจะเข้าตู้ผ่านทางช่อง
Supply Air เท่านั้น ซึ่งจะมี Hepa Filter ติดอยู่ด้วย ส่วนอากาศที่ปล่อยออกจะถูกกรองผ่าน Hepa Filter ถึง 2 ชั้น แรงดันอากาศภายในตู้
จะน้อยกว่าภายนอก (Negative Pressure) ชิ้นงานและอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่จะนำ เข้า – ออก จากตู้จะต้องผ่านทาง Double Ended
Autoclave ที่ติดอยู่ด้านข้างของตู้ ซึ่งมีประตูปิด – เปิด สองด้าน ของจะถูกฆ่าเชื้อก่อนจะนำออกจากตู้